B-3
Trách nhiệm của phóng viên

Phóng viên CNN phải chịu trách nhiệm về các tin bài của mình.

Là nhà báo truyền hình, chúng ta làm một nghề đòi hỏi nỗ lực của nhiều người để sản xuất ra một tin hoặc một phóng sự. Tuy nhiên, bản thân phóng viên phải thấy vừa ý là các thông tin và video của những người khác đóng góp được dùng vào tin bài của mình là hợp lý, chính xác, cân bằng và có trách nhiệm. Những nỗ lực hợp tác của những người được phân công như các biên tập viên, nhà nghiên cứu, nhà văn, đạo diễn và những người khác để thu thập và đóng góp nghiên cứu khảo sát và video cho tin bài là rất quan trọng.

Trong một vài trường hợp ngoại lệ, phóng viên phải đóng vai trò chủ yếu trong việc đưa tin bài. Điều này đặc biệt quan trọng khi câu chuyện có tính chất nghiêm trọng hoặc gây tranh cãi, hoặc cáo buộc hành vi sai trái. Phóng viên CNN phải tham gia vào tất cả các giai đoạn của câu chuyện đó với mức độ tối đa.

Các phóng viên và dẫn chương trình đôi khi được yêu cầu đọc các kịch bản không có tính chất nhạy cảm. Tuy nhiên, họ không nên đọc bất cứ tin bài nào trừ khi bản thân họ thấy thỏa mãn rằng thông tin đó là hợp lý và chính xác.

Bảo mật nên được hứa chỉ khi nó là cách duy nhất để thu thập và đưa tin tức, tức là chúng ta sẽ không được nhận thông tin nếu như không cam kết giữ bí mật. Nói chung, các yêu cầu bảo mật phải được đề xuất bởi  “nguồn tin”,  chứ không phải là bởi các phóng viên hoặc đạo diễn.

Một yếu tố căn bản trong việc thu thập thông tin xác thực là độ tin cậy của nguồn thông tin đó. Bất cứ khi nào có thể, nguồn tin đó phải là “chính thức” (on the record). Nếu một nguồn không thể gọi tên thì nguồn đó phải được mô tả theo những cách khác, càng rõ ràng càng tốt.

● Khi cam kết giữ bí mật, bạn phải chắc chắn rằng cả bạn và nguồn cung cấp tin  phải hiểu về mức độ bảo mật và điều đó có nghĩa gì. Hãy cụ thể hóa đặc điểm của nguồn cung cấp thông tin, và hỏi nguồn cung cấp thông tin có đồng ý với các điều khoản bảo mật không.

Đặc điểm của nguồn cung cấp thông tin

Những đặc điểm sau đây của nguồn cung cấp thông tin có thể hữu ích giúp bạn xác định mức độ bảo mật đã thống nhất với nguồn cung cấp thông tin đó:

– “Chính thức“: Tất cả các thông tin đó là để xuất bản, có tên và chức danh của nguồn cung cấp thông tin.

– “Không chính thức“: Các thông tin được cung cấp bởi “nguồn tin” không để phát sóng hay xuất bản. Nó chỉ có thể được sử dụng để hướng dẫn. Những nguồn này không được tiết lộ danh tính hay nhận biết.

– “Nguồn kín” (On background; tạm dịch): là các thông tin được nguồn cung cấp cho bạn để xuất bản (phát sóng) , nhưng tên của nguồn không được nêu, có thể nêu địa vị và cơ quan hoặc loại công ty hoặc nghề nghiệp của “nguồn tin”, ví dụ như một quan chức cao cấp của bộ Ngoại giao”,”một quan chức cấp cao của FBI”. Một mức độ khác của “nguồn kín ” là chỉ nêu nghề nghiệp, chẳng hạn như “một quan chức chính phủ cao cấp”, hoặc” một quan chức thực thi pháp luật”, như vậy là để tránh nêu tên cơ quan liên quan. Trong mọi trường hợp, điều này là vô cùng quan trọng để biết và  thống nhất với “nguồn tin”  là sẽ nêu đặc điểm của nguồn cung cấp thông tin như thế nào, vì trong một số trường hợp, người cung cấp thông tin sẽ bị nhận dạng khi nêu tên cơ quan mà anh ta hoặc chị ta làm việc.

 – “Nguồn rất kín “ (On deep background; tạm dịch): là thông tin của nguồn cung cấp cho bạn là để xuất bản;  tên của nguồn KHÔNG được nêu, nguồn này chỉ có thể được mô tả rất chung chung, chẳng hạn như “nguồn tin cho biết,” hay “nguồn tin chỉ cho CNN biết với điều kiện giấu tên”, như vậy không thể nhận biết được nguồn tin đó. Một lần nữa, bạn hãy thỏa thuận với “nguồn tin” về cách nêu các đặc tính của nguồn cung cấp tin. Loại nguồn thông tin này chỉ nên sử dụng trong một số trường hợp hãn hữu.

B-4 tiếp tục

•  Theo yêu cầu, việc tiết lộ danh tính của một nguồn cho các nhà quản lý cấp cao và ban Chuẩn mực và Thông lệ và Ban Pháp chế có thể là cần thiết để phê duyệt các thông tin này để phát sóng hoặc xuất bản. Khi thảo luận vấn đề bảo mật với nguồn cung cấp tin, nên nêu ra khả năng tiết lộ hạn chế thông tin  trong nội bộ CNN. Việc từ chối tiết lộ về nguồn cung cấp tin có thể dẫn đến thông tin của nguồn không được sử dụng trên CNN. (Xem, trát đòi: bắt buộc tiết lộ các nguồn tin mật,  Mục D-3)

Trong các trường hợp ngoại lệ hãn hữu, thông tin về nguồn của bạn là đủ để cho phép người xem đánh giá mức độ tin cậy của nguồn đó. Nếu thích hợp,  hãy đưa ra cả thông tin về động cơ của người cung cấp thông tin  khi nói chuyện với bạn.

• Khi xác nhận thông tin (thay vì tìm kiếm từ nguồn của bạn), hãy chắc chắn rằng người cung cấp thông tin phải xác nhận thông tin dựa vào hiểu biết của mình, chứ không chỉ nghe điều đó từ bạn hoặc một bên khác rồi cho là đó là nguồn đáng tin cậy.

Có bao nhiều nguồn tin vô danh?

Chính sách của CNN về các vấn đề gây tranh cãi hoặc nhạy cảm là HAI nguồn độc lập đáng tin cậy (họ không nên nhận thông tin từ một nguồn khác hay cùng một nguồn). Đôi khi những người phụ trách cấp cao  của CNN có thể quyết định lấy thông tin từ một nguồn là đủ để lên sóng, chẳng hạn như khi nguồn đó có thông tin trực tiếp. Các nhà quản lý cấp cao, trưởng văn phòng đại diện hoặc người phụ trách văn phòng, hoặc Ban Chuẩn mực và Thông lệ và Pháp chế phải đưa ra quyết định này. Khi sử dụng một nguồn duy nhất, hãy mô tả chi tiết nguồn đó, ví dụ, “một nguồn tin thân cận với cơ quan điều tra.” “Nguồn tin cho biết” chỉ nên được sử dụng khi trên thực tế có nhiều nguồn.

(Phỏng vấn: Đối tượng phỏng vấn ẩn danh, Mục B-2)

Phóng sự điều tra

Những phóng sự điều tra phải được thông qua ban Kiểm duyêt, ban Chuẩn mực và Thông lệ và ban Pháp chế trước. Những phóng sự này bao gồm phóng sự của tất cả các mạng lưới và các trang web, tất cả các văn phòng tại Hoa Kỳ và trên thế giới, tất cả các phóng sự dài, các chương trình show và các đơn vị đặc biệt của CNN.

● Thủ tục thực hiện phóng sự điều tra

Ban Chuẩn mực và Thông lệ và ban Pháp chế xem xét và chấp thuận cho phát sóng tất cả các phóng sự dài, phóng sự điều tra và các chương trình nhạy cảm, những chương trình gây tranh cãi hay gây ra các vấn đề nghiêm trọng, và các chương trình cáo buộc những hành vi sai trái.

Ban Chuẩn mực và Thông lệ và ban Pháp chế cần được cảnh báo sớm trong quá trình sản xuất, tốt nhất là vài tuần hoặc vài tháng trước, chứ không chỉ là một vài ngày trước khi phát sóng, vì những thay đổi có thể ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất. Rõ ràng, tin “nóng” và các phóng sự nhạy cảm về mặt thời gian khác cần được xử lý khác nhau.

Ban Kiểm duyệt, ban Chuẩn mực và Thông lệ và ban Pháp chế sẽ xem xét các kịch bản và xem video phóng sự đã được sửa. Đối với các phóng sự điều tra lớn, phải cung cấp cho ban Chuẩn mực và Thông lệvà ban Pháp chế một cuốn sách tóm tắt bao gồm một kịch bản, thông tin cơ bản, các tài liệu then chốt và bản chép lời các cuộc phỏng vấn quan trọng. Lịch quay, hiệu chỉnh và duyệt chương trình phải được xây dựng kịp thời để phục vụ các buổi chiếu riêng rẽ, tối thiểu là bốn, năm ngày trước khi phát sóng hoặc công bố. Lần chiếu cuối cùng có thể diễn ra sau đó nếu có những thay đổi trong phim .

Quảng cáo và thông cáo báo chí liên quan đến phóng sự điều tra có thể đã hoàn thành nhưng không được phát sóng hoặc phân phát nếu chưa được ban Chuẩn mực và Thông lệ và Ban Pháp chế thông qua.

Việc sử dụng kỹ thuật thu thập tin tức bất thường (xem dưới đây) chẳng hạn như dùng máy ảnh giấu kín phải được Đạo diễn chương trình của ban Kiểm duyệt, phòng tin, ban Chuẩn mực và Thông lệ và Ban Pháp chế cho phép.

Mạo danh

Mạo danh một ai đó là việc bạn cần tránh trong công tác thu thập tin tức. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, tùy thuộc tầm quan trọng của câu chuyện, chẳng hạn như vấn đề tác động đến sức khỏe hoặc sự an toàn, mạo danh có thể là cách duy nhất  để đưa tin bài tốt nhất. Trong trường hợp đặc biệt như vậy, việc mạo danh phải được sự chấp thuận trước của người phụ trách cấp cao trong mạng lưới, và/hoặc cán bộ phụ trách phòng tin, ban Chuẩn mực và Thông lệ và ban Pháp chế.

 • Máy quay và micro giấu kín

Sử dụng đúng cách máy quay và micro giấu kín có thể là một công cụ quan trọng đối với công tác điều tra báo chí. Việc đưa tin như vậy đòi hỏi tính xác thực, và máy quay và micro giấu kín có khả năng cung cấp thêm những bằng chứng tuyệt vời và sức nặng.

B-5 tiếp tục

Kế hoạch sử dụng một máy quay giấu kín hoặc micro bí mật để thu thập thông tin hoặc các kỹ thuật tương tự phải được sự chấp thuận trước của người phụ trách cấp cao trong mạng lưới, và/hoặc cán bộ phụ trách phòng tin, ban Chuẩn mực và Thông lệ và ban Pháp chế.

Ở đây chúng ta thảo luận các vấn đề đề cập đến các chuẩn mực của CNN, mà trong một số trường hợp, có thể nghiêm ngặt hơn cả pháp luật hiện hành.

Các kế hoạch sử dụng máy hoặc micro giấu kín nên bắt đầu bằng một cuộc kiểm tra nghiêm túc trong đơn vị có nhu cầu làm việc này, trong đó phải có cuộc thảo luận về những điểm có lời và bất lợi.

Trước khi sử dụng máy quay và micro giấu kín, trước hết hãy thử mọi cách để phỏng vấn, quay video và lấy thông tin.

Việc cho phép sử dụng máy quay và micro giấu kín là để quay những cảnh cụ thể.

”Bởi vì đó là cách làm truyền hình hay” không nên sử dụng như một tiêu chuẩn cho phép sử dụng máy quay và micro giấu kín. Máy quay và micro giấu kín thường không thích hợp với việc thu thập hình ảnh hoặc âm thanh được “cover” lại.

Các thông tin hoặc bằng chứng được thu thập bằng máy quay và micro giấu kín sẽ đóng góp đáng kể cho câu chuyện có giá trị to lớn đối với xã hội hoặc được sự quan tâm thiết thực của công chúng. Bởi tiềm năng của mánh khóe giấu kín các thiết bị ghi hình/ghi âm và tiếp cận đối tượng điều tra nên lợi ích thu được từ các thông tin thu thập bí mật đã biện minh cho việc sử dụng phương pháp này.

Sự trông đợi hành vi bất hợp pháp và những việc làm sai trái là rất lớn. Tuy nhiên, có nhiều hành động, mặc dù hợp pháp, nhưng không thích đáng. Một đứa trẻ bỏ mặc trong một trung tâm giữ trẻ hoặc các bệnh nhân trong bệnh viện bị bỏ mặc bởi nhân viên y tế là những tình huống có thể không vi phạm luật pháp, nhưng đủ khả năng để biện minh cho việc sử dụng máy quay và micro giấu kín. Bản chất chủ quan của vấn đề này một lần nữa chỉ ra sự cần thiết của việc chấp thuận trước của ban Chuẩn mực và Thông lệ và Ban Pháp chế.

Biện minh cho việc sử dụng máy quay và micro giấu kín có thể bao gồm các tình huống mà  trong đó việc ghi âm, ghi hình mở có thể làm thay đổi, hạn chế hoặc ngăn chặn việc thu thập thông tin một cách vô tư.

Những thắc mắc về việc cho phép sử dụng máy quay và micro giấu kín, như đã nói ở trên, phải được nêu ra với ban Chuẩn mực và Thông lệ và ban Pháp chế.

Tránh sử dụng máy quay và micro giấu kín với trẻ vị thành niên, người thiểu năng hoặc những người khuyết tật khác. Trừ khi được phép của ban Chuẩn mực và Thông lệ và Ban Pháp chế, có thể phải che khuôn mặt / thay đổi giọng nói của những người nói trên khi được ghi hình. Điều này cũng có thể áp dụng với chương trình iReport của CNN hoặc các video nghiệp dư khác.

Lê Phong – VTV