Trong khuôn khổ đến Liên hoan phim tài liệu châu Âu-Việt Nam lần thứ 5-2013, nhiếp ảnh gia, đạo diễn, nhà sản xuất phim tài liệu người Pháp Patrick Chauvel đã mang đến Việt Nam bộ phim Chiến Tranh chiến trường (độ dài 54 phút). Buổi chiếu phim tại Hãng phim Tài liệu và khoa học Trung Ương tối 8-6-2013 đông nghẹt người. Và cuộc giao lưu với tác giả sau đó đã nhanh chóng trở nên tràn ngập cảm xúc. Người xem tranh nhau đặt câu hỏi, thời gian như muốn kéo dài ra vô hạn, đạo diễn cũng bồi hồi xúc động.
Là người đã tích lũy trải nghiệm từ 35 năm làm phóng viên chiến trường, chụp ảnh phần lớn những cuộc xung đột trên thế giới từ Việt Nam tới Iraq, dù có sự nghiệp nhiếp ảnh thành công với giải thưởng danh giá World Press (1999), Patrick Chauvel đã lưu lại các cuộc chiến tranh không chỉ bằng hình ảnh mà còn bằng những thước phim tài liệu sống động.

Khai mạc LHP tài liệu Quốc tế tại VN.
Bộ phim có cấu trúc dựa trên những câu hỏi chung về trách nhiệm, về niềm tin, về đạo đức nghề nghiệp, về ý nghĩa của nghề phóng viên chiến trường. Từ đó, mỗi người sẽ có câu trả lời riêng tùy theo cảm xúc, tư duy và cảnh ngộ của mình. Cái đáng nói là, qua cuộc hành trình của 15 phóng viên chiến trường, những tư liệu về cuộc sống và tác nghiệp của họ, bộ mặt những cuộc chiến tranh trên khắp toàn cầu trong 50 năm qua cũng được tái hiện theo những góc độ riêng hết sức cụ thể và sống động. Biết bao hình ảnh ghê rợn, những cái chết kinh hoàng, những cuộc tàn sát dã man mà các nhà nhiếp ảnh ghi lại đã lột tả những nỗi đau thương cùng quẫn của con người. Và cuối cùng, bộ phim như một lời kêu gọi hãy ngừng lại tất cả chiến tranh, hãy nuôi dưỡng tình yêu thương con người và khát vọng hòa bình. Đó chính là ý nghĩa, là thiên chức của những phóng viên chiến trường, những người không sợ chết, những người vượt qua những thách thức hiểm nghèo để có thể mang đến cho công chúng những bức ảnh gây chấn động dư luận.Cuộc giao lưu cảm động
Patrick Chauvel nói rằng, việc chiếu bộ phim này ở Việt Nam từ lâu đã là niềm mơ ước của ông. Việt Nam là nơi ông khởi đầu nghề phóng viên chiến trường, năm 1968, khi ông vừa tròn 18 tuổi. Cuộc chiến ấy cũng để lại những ấn tượng vô cùng sâu sắc trong ông. Hồi ấy, là 1 phóng viên phương Tây, ông không được phép đến miền Bắc Việt Nam. Ông đã vào thẳng miền Nam và bắt đầu cầm máy lăn lộn trong khói lửa ngút trời.
Chia sẻ câu hỏi về một kỷ niệm sâu sắc trong những năm làm phóng viên chiến trường ở miền Nam Việt Nam, ông Patrick Chauvel nói: “Đó chính là lần đầu tiên tôi cầm chiếc máy ảnh xông lên trong trận đánh dữ dội năm 1968 ở chợ Lớn. Lúc ấy tôi đã xáp mặt với những người lính Việt Cộng. Những người lính ấy không thể phân biệt tôi là một người Pháp, một phóng viên với những người lính Mỹ. Tôi phải hét lên: Pháp, Pháp, Pháp… Ý muốn nói tôi là người Pháp, tôi đến để ghi hình cuộc chiến này. Lúc ấy tôi đã trải qua những giây phút vô cùng sợ hãi. May mà rồi cuối cùng cũng ổn.” Một kỷ niệm khác cũng liên quan đến cuộc chiến của Mỹ ở Việt Nam, sau khi ký hiệp định Paris năm 1973, ông đã gặp một người lính miền Nam và chúc mừng vì cuối cùng, một nền hòa bình đã đến. Người lính ấy hỏi ông: “Hòa bình là gì nhỉ?” Câu hỏi ấy làm ông suy nghĩ mãi, rằng có những con người từ khi sinh ra không được biết đến hòa bình…
Một khán giả Việt Nam chừng hơn 20 tuổi, anh nói: “Xem phim thấy những góc máy quay từ trên xuống. Khi người lính hai bên nằm xuống thì các nhiếp ảnh gia và nhà quay phim xông lên. Đâu là động lực để các ông làm những việc như vậy?” Ông Chauvel trầm tư rồi nói: “Đó như là một đức tin vậy”.
Khi bà Phạm Thị Tuyết giới thiệu nhà quay phim Ma Cường, người đã vào tận Vĩnh Linh, đã sống trong địa đạo để quay những thước phim nổi tiếng thế giới được dựng thành phim Lũy thép Vĩnh Linh, ông Patrick Chauvel đã xúc động nói rằng: “Thưa các ông, tôi đã từng mơ được gặp các ông. Và chính liên hoan phim này đã cho tôi được hân hạnh đó”. Những phóng viên chiến trường như Patrick Chauvel luôn ngưỡng mộ các nhà quay phim Việt Nam, với máy móc thô sơ, nhưng đã ghi lại được biết bao hình ảnh quý giá về cuộc chiến”.
Cảnh phim Phóng viên chiến trường.
Câu chuyện trong cuộc giao lưu đặc biệt xúc động khi nghệ sỹ Kim Chi kể những năm chiến tranh bà và chồng là NSND Hồng Sến sống và chiến đấu ở chiến trường B2. Khi đó mỗi lần Hồng Sến cầm máy quay đi theo những đoàn quân vào trận đánh lòng bà lại như thắt lại. Mỗi chuyến đi không biết có còn trở về nữa hay không. Nỗi chờ đợi ấy đối với bà thực khủng khiếp. Bà Kim Chi nói, bà cám ơn ông Patrick Chauvel, người đã làm một bộ phim tôn vinh những phóng viên chiến trường, những người thà hy sinh mạng sống của mình vì sứ mệnh mang đến cho công chúng những bức ảnh, những thước phim lên án chiến tranh.
Đạo diễn Patrick Chauvel.
Một bộ phim kể về những hình ảnh khủng khiếp của chiến tranh nhưng lại là nơi để biểu lộ lòng thán phục, sự hiểu biết và khát vọng hòa bình giữa các nghệ sỹ ở những đất nước khác nhau. Đó chính là thành công của bộ phim, cũng là một trong những biểu hiện thành công của LHP tài liệu Quốc tế lần này diễn ra từ 5 đến 14 tháng 6 tại Hà Nội.
Facebook Comments