Khoảng lặng trong phỏng vấn

Nhà báo Vũ Quang: Trên website daotaotruyenhinh.vn này tôi đã viết hai bài “Sáu kỹ năng  trong phỏng vấn” và “Phỏng vấn trong phóng sự truyền hình”Bài viết sau đây xin chia sẻ  với các đồng nghiệp về khoảng lặng trong phỏng vấn, một thứ chỉ có được khi chúng ta làm tốt kỹ năng lắng nghe trong giao tiếp và trong phỏng vấn báo chí.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trả lời phỏng vấn báo chí

Vào những năm 80 của thế kỷ trước, tôi được xem một bộ phim của điện ảnh Liên xô với tên gọi ” Hãy tha lỗi cho em”. Trong phim có một trường đoạn: Một người đàn bà trẻ đi về chung cư của mình trong đêm. Một đám côn đồ lao vào cưỡng bức người đàn bà yếu đuối, mong manh. Những cận cảnh gương mặt lũ côn đồ lao về phía người đàn bà. Màn hình đen kịt. Âm nhạc nổi lên. Sau khoảng hai phút, màn hình sáng dần – người đàn bà bê bết trên thảm cỏ từ từ ngồi dậy. Khi đó tôi chưa được học về điện ảnh và truyền hình nên không biết đó là gì. Sau này tôi mới biết đó chính là

” Khoảng lặng ” trong phim truyện. Đây là một khoảng lặng gây ấn tượng vô cùng mạnh mẽ làm người xem bằng kiến thức, trải nghiệm hình dung ra cảnh cưỡng hiếp của bọn côn đồ với một người đàn bà! Một khoảng lặng ấn tượng!

Trong phóng sự truyền hình và phim tài liệu luôn có ” khoảng lặng”, nó là chi tiết gây ấn tượng mạnh mẽ với công chúng. Nó là những thử nghiệm về nghệ thuật của các nhà làm phim, làm truyền hình.

Trong phim tài liệu ” Người đi trước thời gian” về ông Kim Ngọc, người đi đầu trong khoán hộ ở Vĩnh Phúc vào những năm 60 của thế kỷ trước. Trong phim tôi đã dùng một ” khoảng lặng” ở trường đoạn phim: lãnh đạo tỉnh Vĩnh Phúc viếng mộ ông Kim Ngọc. Hình ảnh những gương mặt thành kính đi quanh ngôi mộ nhỏ, bình dị cùng nét nhạc bài Quốc tế ca khiến người xem xúc động khi nhớ về một bí thư tỉnh ủy dũng cảm dám “chống lại” chủ trương của Đảng trong thời kỳ cả nước đang dồn toàn tâm, toàn lực cho cuộc kháng chiến chống Mỹ. Theo nhà báo Hữu Thọ thì ông Kim Ngọc là nhân tố đầu tiên trong sự nghiệp đổi mới của Đảng được tiến hành từ năm 1986.

Đại tướng với ông Kim Ngọc ( Bên phải ảnh)

Vậy trong phỏng vấn truyền hình ” khoảng lặng” nằm ở đâu?

Có một nhà báo nói đại ý : Nếu cho tôi viết một cuốn sách về phỏng vấn tôi sẽ viết về cách lắng nghe, nếu cho tôi viết một chương về phỏng vấn tôi cũng viết về cách lắng nghe, nếu cho tôi viết một câu về phỏng vấn tôi sẽ viết: Nếu bạn chú ý lắng nghe, người trả lời sẽ hùng biện hơn.
Kỹ năng lắng nghe là kỹ năng không thể thiếu với người phỏng vấn và người trả lời. Trong thực tế rất nhiều MC trẻ, các nhà báo thiếu kinh nghiệm luôn liến thoắng với các câu hỏi được viết sẵn hoặc vừa nghĩ ra. Dù người trả lời phỏng vấn là một chuyên gia hàng đầu, một chính khách xuất sắc…họ vẫn có thể quên một ý tưởng, một chi tiết nào đó. nếu chúng ta dành cho họ, những nhân vật, người đối thoại một thời lượng vô cùng ngắn ngủi. rất có thể bạn sẽ nhận được một món quà ” từ trên trời rơi xuống”!
Vì thế các bạn ít nhất một lần trong cuộc trò chuyện, phỏng vấn hãy dừng lại từ hai đến ba giây sau khi người đối thoại kết thúc phần trả lời từng câu hỏi.
Biết lắng nghe bạn mới có thể tìm ra những chi tiết, quan điểm, ý tưởng mới lạ hoặc khác biệt của người đối thoại, người trò chuyện.Lắng nghe còn là biểu hiện sự tôn trọng, thân thiện trong quá trình trò chuyện, phỏng vấn của người phỏng vấn và người trả lời phỏng vấn. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi từ hai đến ba giây, chúng ta còn có thời gian quan sát ánh mắt, biểu cảm của nhân vật để có những câu hỏi thích hợp!
“Khoảng lặng” – việc dừng lại từ hai đến ba giây trong giao tiếp, phỏng vấn sau từng câu trả lời của người đối thoại là biểu hiện tinh tế nhất của kỹ năng lắng nghe!
Vũ Quang

Facebook Comments