B – 1

Chuyên môn của CNN

CNN may mắn có rất nhiều đơn vị và nhân viên đặc biệt với chuyên môn trong nhiều lĩnh vực: vấn đề quốc tế, kinh doanh và tài chính, internet, chính trị và chính phủ, sức khỏe và dinh dưỡng, thể thao, các vấn đề pháp lý, giải trí và nghệ thuật…

Ngoài ra, CNN còn có nhiều chuyên gia tư vấn và các nhà phân tích bán thời gian. Xin vui lòng tham khảo danh sách những người này trong cuốn Đăng ký khách mời của CNN (Guest Bookings).

Hãy nhớ rằng các đơn vị và những người này là một nguồn các bạn có thể khai thác khi nghiên cứu tin bài trong các lĩnh vực chuyên ngành. Các bạn nên để họ xem xét kịch bản của bạn khi viết bài về các lĩnh vực chuyên môn của họ. Yêu cầu các bạn liên hệ với văn phòng khu vực của CNN khi đi làm bài ở một thành phố hoặc khu vực do văn phòng đó phụ trách, để tìm kiếm thông tin cần thiết (background) họ có thể có cho câu chuyện của bạn và thông báo cho họ  về sự hiện diện của bạn.

B – 2

Phỏng vấn

• Thảo luận trước phỏng vấn

Trước khi đồng ý trả lời phỏng vấn, đối tượng có thể muốn biết những câu hỏi nào sẽ được hỏi và phỏng vấn sẽ được xử lý thế nào trên sóng. Trước cuộc phỏng vấn, các bạn được phép phác ra những điểm quan tâm chung và lĩnh vực chủ đề chung mà bạn dự định làm tin bài. Bạn không nên cung cấp trước các câu hỏi mà chỉ nên hứa với họ là sẽ không hỏi những câu hỏi ngoài lĩnh vực như đã thông báo, và không hứa hẹn sẽ xử lý vấn đề như thế nào trên sóng hoặc trực tuyến. Việc cung cấp trước các câu hỏi phỏng vấn sẽ là một ngoại lệ và sẽ được quyết định trên cơ sở từng trường hợp cụ thể, và được tiết lộ trên sóng hoặc trực tuyến trong phần dẫn vào phỏng vấn. Việc cung cấp các câu hỏi trước phỏng vấn phải được ban Chuẩn mực và Thông lệ phê duyệt.

Nếu người được phỏng vấn yêu cầu chúng ta sử dụng một cái tên hoặc chức vụ (mà chúng ta thường không sử dụng),thì tên và chức vụ đó sẽ được giới thiệu trong phần dẫn vào phỏng vấn.

• Phỏng vấn với một máy quay/thực hiện câu hỏi sau phỏng vấn

Các cuộc phỏng vấn được ghi hình với một máy quay có thể gây khó khăn cho việc dựng hình (hậu kỳ) và do đó việc ghi hình phóng viên hỏi lại câu hỏi (câu hỏi thực hiện sau buổi phỏng vấn với máy quay ghi hình người phỏng vấn), tuy ít sử dụng nhưng được phép. Những câu hỏi hỏi lại phải đúng với câu hỏi ban đầu và nếu được thực hiện, người được phỏng vấn hoặc người đại diện phải được biết và nên được mời có mặt. Việc thực hiên các câu hỏi sau phải được chấp thuận bởi người quản lý cấp cao của mạng lưới, tổng đạo diễn chương trình, Ban Kiểm duyệt, hoặc ban Chuẩn mực và Thông lệ.

Các cảnh quay phóng viên lắng nghe không được thể hiện cảm xúc (cười, chau mày, gật đầu) mà có thể được hiểu là đồng ý hoặc không đồng ý với điều đối tượng đang nói.

• Ghi âm hội thoại

Một số phóng viên muốn ghi lại cuộc phỏng vấn điện thoại để đảm bảo tính chính xác của thông tin và để trích dẫn. Nếu bạn muốn ghi lại cuộc đàm thoại, bạn phải xin phép trước người bạn đang nói chuyện. Nếu bên kia cũng muốn ghi lại các cuộc gọi, hãy cho họ biết họ có thể làm như vậy, nhưng phần CNN ghi âm không được tái bản nếu không được phép của CNN.

● Đời tư của các nhân vật công chúng

Câu hỏi và tin bài về đời tư của các nhân vật công chúng phải thích đáng.Ví dụ, chất vấn là thích hợp khi có ý định vạch trần sự mâu thuẫn, nói dối, đạo đức giả và nhất là hoạt động bất hợp pháp. Đối với các ứng cử viên vào các cơ quan công cộng, việc biết những hành động này thường cho phép các cử tri xác định tính cách của một ứng cử viên hoặc công chức.

B News Gathering

B-2 tiếp tục

• Đời tư của các nhân vật công chúng ( tiếp tục)

Đưa tin trên sóng hoặc trên các trang web của CNN không được dựa vào tin đồn, chuyện phiếm, nhưng thay vào đó là áp dụng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt đối với các tin bài nhạy cảm khác.

Đưa tin trên sóng hoặc trên các trang web phải dựa rất nhiều vào những phát ngôn và hành động của nhân vật công chúng  từ nguồn “chính thức” (on the record). Thông tin từ các nguồn đáng tin cậy không muốn bị tiết lộ danh tính cần phải được xem xét rất kỹ lưỡng.

(Xem  nguồn tin mật,  Mục B-4)

Thời gian là một sự cân nhắc quan trọng trong việc xác định cái gì thích hợp, và cái gì có thể ảnh hưởng đến sự thích hợp này. Khi thông tin đã lỗi thời chúng ta phải xem xét hết sức cẩn thận, trong trường hợp của một nhân vật chính trị, thì những thông tin như vậy quan trọng như thế nào đối với khả năng của công chúng đánh giá trình độ và thể lực của người này để nắm giữ chức vụ công cộng.

Mỗi trường hợp cần được xem xét một cách riêng biệt và không có quy định nào cấm đưa tin về hoạt động cá nhân từ nhiều năm trước đây.

Đối với các cuộc phỏng vấn, cần hết sức sáng suốt trong việc sử dụng thông tin từ các nguồn và / hoặc thông tin có nguồn gốc từ một tổ chức đưa tin khác khi hỏi một người khách về cuộc sống riêng tư của người này. Nguồn ở đây như trong một câu chuyện gây tranh cãi hoặc nhạy cảm cần đáp ứng tiêu chuẩn của CNN. Thông thường CNN yêu cầu phải có hai nguồn đáng tin cậy, trừ khi một nguồn đáp ứng được các tiêu chí đó.
(Xem  nguồn tin mật,  Mục B-4)

Các câu hỏi kết mở “kiểu đi câu cá” dựa vào những bằng chứng ít ỏi hoặc không có bằng chứng hoàn toàn không được khuyến khích. Ví dụ, câu hỏi, “Bạn đã bao giờ có một cuộc tình ngoài hôn nhân,” không nên hỏi, trừ khi có một lý do thuyết phục và hợp lý về mặt báo chí để hỏi kiểu câu hỏi này. Tương tự như vậy, CNN không tiết lộ khuynh hướng tình dục của ai, không hỏi những câu buộc họ tiết lộ hoạt động tình dục của mình lần đầu tiên.

Nếu các phát thanh viên, dẫn chương trình, phóng viên hoặc đạo diễn của CNN không chắc chắn về sự phù hợp của câu hỏi hay tin bài liên quan đến cuộc sống riêng tư của các nhân vật công chúng, họ nên tham khảo ý kiến của người phụ trách, và khi thích hợp, có thể tham khảo Ban Chuẩn mực và Thông lệ, các lãnh đạo cao cấp, và Ban Pháp chế của CNN.

• Giấu tên người được phỏng vấn

Có thể có những lý do để giấu tên một đối tượng được phỏng vấn trên sóng hay phỏng vấn trực tuyến. Ví dụ, chúng ta có thể không muốn gây nguy hiểm tính mạng hoặc việc làm của đối tượng, hoặc làm cho đối tượng phỏng vấn lâm vào tình trạng khó xử không đáng có. Nhưng có thể phải cân nhắc về mặt pháp lý việc cho phép các đối tượng phỏng vấn giấu tên.

 News Gathering

B-2 tiếp tục

Giấu tên cho người được phỏng vấn có thể được xác định theo mức độ. Để thiết lập các mức độ ẩn danh, hãy mô tả quá trình được sử dụng (ví dụ như làm mờ khuôn mặt, số hóa giọng nói, ghi hình trong bóng tối) nhưng không đảm bảo một kết quả cụ thể. Việc cải trang cho đối tượng phỏng vấn thất bại hoặc có sự hiểu lầm về việc thực hiện các bước đã thống nhất có thể dẫn đến một vụ kiện tụng.

Phương pháp cải trang một người trả lời phỏng vấn trước máy quay thường được sử dụng là quay họ trong bóng tối, để họ không bị nhận dạng một cách vô tình. Sau khi thiết lập cảnh quay, hãy chạy băng và cho người được phỏng vấn xem hình để họ chấp nhận mức độ ẩn danh.

Nếu cuộc phỏng vấn hoặc hình ảnh khác được làm mờ sau thì hình ảnh làm mờ phải được sự chấp thuận của ban Kiểm duyệt hoặc  ban Chuẩn mực và Thông lệ, và cũng có thể ban Pháp chế.

Nói chung, chúng ta muốn tránh việc hứa hẹn giấu tên cho những người cố tình trốn tránh thực thi pháp luật. Những trường hợp ngoại lệ phải được người phụ trách của bạn, ban Chuẩn mực và Thông lệ và Ban Pháp chế thông qua.

(Xem  nguồn tin mật,  Mục B-4)
• Xem trước kịch bản/ Chiếu phim

Bạn không được cho bên thứ ba không liên kết với CNN xem kịch bản trước khi câu chuyện được phát sóng. Bạn có thể gọi cho người được phỏng vấn và xem lại các phần của kịch bản để kiểm tra thông tin. Là một phần của quá trình làm tin bài, bạn cũng có thể cho đối tượng phỏng vấn xem các phần của cuộc phỏng vấn khác hoặc đoạn phim khác đã được chuẩn bị nhằm có được phản ứng hay bình luận của họ để sử dụng trong tin bài của bạn. Bạn nên ghi hình đối tượng xem cuộc phỏng vấn khác hoặc đoạn phim khác một khi có thể.

Việc chiếu (video/phim) trước hoặc chia sẻ bản chép lại tin bài của CNN sẽ không được phép nếu không có sự chấp thuận trước của người phụ trách của bạn và ban Chuẩn mực và Thông lệ. Việc trình chiếu báo chí phải có thêm ban Quan hệ công chúng CNN phối hợp với Đạo diễn chương trình xem xét.

• đoạn hình ảnh/âm thanh thừa (không phát sóng)

Theo chính sách chung, CNN không cho các bên thứ ba tiếp cận với tư liệu không phát sóng hoặc thảo luận về sự tồn tại của những tư liệu này. Mọi đề nghị yêu cầu những thông tin đó phải được chuyển tới các nhà quản lý cao cấp, ban Chuẩn mực và Thông lệ và ban Pháp chế.

B-2 tiếp tục

• Trả tiền phỏng vấn

CNN không trả tiền cho người trả lời phỏng vấn. Tuy nhiên, có thể trả những chi phí đi lại nhất định cho người được phỏng vấn. CNN cũng có thể trả tiền cho người được phỏng vấn cho những video hoặc hình ảnh cốt yếu trong câu chuyện. Mọi thắc mắc xin được chuyển cho những người phụ trách cao cấp, ban Pháp chế và ban Chuẩn mực và Thông lệ.

(Tham khảo: Video từ các nguồn khác: Trả tiền mua tư liệu của bên thứ ba, Mục B-16)

Ghi hình/ghi âm phỏng vấn đối tượng

Đôi khi đối tượng có thể đề nghị tự ghi âm cuộc phỏng vấn của mình. Việc ghi âm chỉ được phép một khi đối tượng hiểu rằng băng ghi âm đó chỉ sử dụng cho mục đích cá nhân, chứ không để xuất bản, phát sóng hoặc phân phát. Ghi hình riêng người được phỏng vấn (Chỉ ghi hình người trả lời phỏng vấn) sẽ được xem xét trên cơ sở từng trường hợp một. CNN sẽ không giúp đối tượng phỏng vấn lồng tiếng (audio hoặc video) cho các cuộc phỏng vấn chưa xử lý. Mọi trường hợp ngoại lệ đều phải được ban Chuẩn mực và Thông lệ và ban Pháp chế phê chuẩn.

( Còn tiếp)

  Lê Phong – VTV