Năm 1986, tôi – một công nhân nhà máy sản xuất Ắc quy tại thành phố Kypck, Liên Xô, lần đầu đặt bút viết báo. Bằng vốn tiếng Nga sau 4 năm sống và làm việc tại đây, tôi biên dịch một bài viết từ báo Thể thao Xô Viết về danh thủ Igor Belanov, rồi gửi về nước qua đường bưu điện.

Ảnh chụp năm 1987 tại Học viện Báo chí và tuyên truyền

( Bên trái ảnh là nhà báo Nguyễn Thắng TBT Báo ảnh Việt Nam}

Một tuần sau, bài báo được đăng trên trang 3 báo Quân đội Nhân dân – một chuyên mục thể thao danh giá lúc bấy giờ, với sự biên tập của thiếu tá Phúc Nguyên (sau này là Trung tướng, Tổng Biên tập báo Quân đội Nhân dân).Trang thể thao của Báo Quân đội nhân dân khi đó không chỉ thu hút độc giả yêu bóng đá mà nó còn được mang ra so sánh với tờ báo Thể thao Văn hóa của Thông tấn xã Việt Nam. Với những bài viết sắc sảo, thông tin đa dạng trang báo này là nơi hội tụ của những cây viết về thể thao hàng đầu. Thời điểm đó, tôi còn nhớ bên Đức có nhà báo Vũ Công Lập, bút danh Vũ Chí Anh gửi bài cộng tác với báo Quân đội nhân dân.

Hôm báo gửi về nhà ở phố Hàng Chiếu, bố tôi cẩn thận mở báo đọc từng chữ, rồi đọc lại lần nữa và đưa cho cả nhà đọc. Xong xuôi ông gấp tờ báo ngay ngắn, nhẹ nhàng cất vào ngăn tủ nơi ông lưu giữ những thứ quý giá nhất.

Khoản nhuận bút đầu tiên: 1.5 đồng – mua được 3 bát phở! Nhưng quan trọng hơn cả, đó là cột mốc đưa tôi từ một công nhân điện cực bậc 3 của nhà máy Ắc quy đến với nghề báo.

Sau khi về nước năm 1987, tôi đến tòa soạn báo Quân đội Nhân dân để gặp người biên tập bài báo của mình. Nhà báo Phúc Nguyên nhìn tôi hỏi::

— ‘Quang học trường đại học nào bên Liên Xô?’

— ‘Dạ không anh, em là công nhân điện cực ở nhà máy Ắc quy Kypck.’ Anh ấy tròn mắt nhìn tôi, rồi cười lớn:

— ‘Thế mà tôi cứ tưởng chú học báo chí chứ! Nhưng không sao, cứ tiếp tục viết đi!’

Đó chính là khoảnh khắc tôi hiểu rằng: Nhà báo không chỉ đến từ trường lớp, mà quan trọng là đam mê và sự bền bỉ.

Từ một công nhân, tôi trở thành một nhà báo. Và bài báo đầu tiên năm 1986 chính là viên gạch đầu tiên cho sự nghiệp của tôi.

Vũ Quang