CÁC QUYỀN LỰC XÃ HỘI HIỆN ĐẠI

Một người hoạt động thực tiễn dày dạn kinh nghiệm ở những quyền lực đỉnh cao thì người đó hiểu rằng xã hội có rất nhiều loại quyền lực, mà mỗi loại quyền lực đó có những lộ trình, những cách hành xử riêng. Các trung khu quyền lực thoắt ẩn, thoắt hiện đối với những người không phải là người trong cuộc. Những trung khu quyền lực thì lại di động, nay chỗ này, mai chỗ khác và có những cách thức rất khác nhau để mà các trung khu đó hành xử để đưa ra các tác động. Có thể hôm nay trung khu tác động, có thể ngày mai lại là trung khu khác, hoặc đã bị vô hiệu hoá.

Quyền lực siêu vĩ mô có tầm hoạt động xuyên quốc gia. Đặc trưng quyền lực này là tính bí mật và sự tác động gián tiếp của nó. Điều làm cho quyền lực này khó hình dung là ở chỗ nó có sức mạnh khủng khiếp nhưng lại mang tính bí mật cao độ. Quyền lực này có hình thái hoàn toàn mới, và sự thể hiện ra của chúng che mắt được rất nhiều người. Tính siêu bí mật của quyền lực này là điều khiến cho người ta thấy rằng thực tiễn có những nghịch lý không thể nào giải thích nổi, nếu chỉ căn cứ vào những điều thể hiện ra trên các loại sách báo hiện nay.

Phải hình dung được các sức mạnh khủng khiếp của quyền lực siêu vĩ mô thì mới hiểu được kinh tế thị trường hiện đại. Nhờ sự hỗ trợ của chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô mà một doanh nghiệp tí hon trong vài năm trước đã trở thành con khủng long trong nền kinh tế thị trường hiện đại. Mất sự hỗ trợ của chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô nhiều con khủng long kinh tế, các đại công ty đứng hàng đầu thế giới, lâm vào sự phá sản.

Nhờ có chỗ dựa là chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô, các đại công ty có những động thái rất lạ lùng, luôn luôn vượt ra khỏi những khuôn mẫu suy nghĩ và hành động mà người ta vẫn hình dung, vẫn được nghe rao giảng. Rất nhiều tiền được bơm vào các cổ phiếu công ty, rất nhiều tiền được tháo ra khỏi các cổ phiếu nhất định. Đó là điều mà người ta có thể trục lợi được hoặc có thể tháo lui khi có sự biến xảy ra để tránh bị thiệt hại. Khi thị trường chứng khoán mất giá trị thì không có nghĩa là số tiền bơm vào đấy mất đi. Số tiền đó đã lưu thông trong xã hội và đang tác động ở những lĩnh vực khác, của các thị trường khác. Dù thị trường chứng khoán có sụp đổ, nhưng một lượng tiền lớn đã được bơm vào nền kinh tế.

Giữ giá các cổ phiếu bằng việc bán ra hạn chế có thể làm cho giá cả cổ phiếu tăng lên, nhưng việc mở rộng số lượng cổ phiếu và bán ra với giá cao là việc nằm ngoài mọi sự giải thích đã có. Nguyên nhân không rõ của cuộc khủng hoảng thị trường chứng khoán năm 1987 là do có một thế lực hoàn toàn thao tác được các cổ phiếu, là cuộc tổng diễn tập của thế lực đó, và mục đích của nó là tìm ra được các cách thức mới thao túng, chi phối được nền kinh tế toàn cầu.

Các đối thủ dày dạn kinh nghiệm về kinh tế thị trường và họ được các quyền lực siêu vĩ mô và vĩ mô hỗ trợ và họ liên kết chặt chẽ với nhau, nên những đòn cạnh tranh của họ có tầm xa không lường trước được. Cũng phải dè chừng những sự hợp tác với họ vì khi sự phát triển đi vào chiều sâu, tạo được thế vững chắc, họ sẵn sàng thi hành những bước loại bỏ đối tác để giữ thế độc tôn. “Nuôi cho béo để ăn thịt” là điều thường xuyên xảy ra trong thời đại ngày nay.

Sự đấu tranh giữa các chủ thể của những quyền lực siêu vĩ mô rất gay gắt, không khoan nhượng. Quyền lực siêu vĩ mô của chủ thể này tìm mọi cách đưa các quyền lực vĩ mô chịu sự chi phối của các quyền lực siêu vĩ mô của chủ thể khác vào khuôn khổ, thậm chí vô hiệu hoá sự chi phối của các quyền lực vĩ mô khác.

Các thế lực kinh tế được sự hỗ trợ của các chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô ở các nước khác tấn công vào Việt Nam, và họ có những đường đi nước bước như thực hiện chiến lược lỗ để đánh bại các đối thủ Việt Nam ngay tại Việt Nam. Các doanh nghiệp đó liên kết với nhau để đánh bại các doanh nghiệp Việt Nam. Mơ hồ về thực tiễn khắc nghiệt đó sẽ phải trả giá rất đắt.

Quyền lực vĩ mô là quyền lực của một cá nhân, một tổ chức hay là của một nhóm tổ chức có tầm quốc gia. Đặc trưng quyền lực này là tính công khai và sự tác động trực tiếp của nó. Các quyền lực có nhiều nhánh khác nhau. Mỗi nhánh có những chủ thể chịu trách nhiệm chính. Mỗi nhánh có những vấn đề riêng và có những tương tác với nhau.

Khi có công việc va chạm với một loại quyền lực xã hội nào đó, người ta mới cảm nhận được sức mạnh của nó như thế nào. Cách thức thể hiện quyền lực là ở chỗ gây khó dễ, nhũng nhiễu ở nhiều tầm khác nhau.

Quyền lực vi mô là quyền lực của một cá nhân, một tổ chức hay là của một nhóm tổ chức có tầm giới hạn. Cá nhân có được quyền lực hoặc là do tự mình thiết lập một tổ chức kinh doanh, hay do người khác trao cho, dù là ở bất kỳ tổ chức nào. Khi quan hệ quyền lực khác nhau thì hành động khác nhau.

Bản thân quyền lực là sự cưỡng bức, không cần thiết phải thuyết phục. Đạt được quyền lực thì các quyết định đưa ra phải được thi hành. Người có quyền lực không nhất thiết là người có tài ăn nói, có tài ngoại giao, đàm phán. Cái chính yếu là người đó ra được các quyết định đúng, chính xác, và sử dụng những người thích hợp vào các công việc nhất định. Người thi hành quyết định phải cố mà hiểu quyết định đó. Nếu không hiểu được thì sẽ bị thay thế, nhường vị trí cho người khác.

Trong thời đại ngày nay để đi tới đỉnh cao quyền lực thì phải có năng lực nắm được quyền lực đỉnh cao. Quyền lực đỉnh cao cho phép người ta tạo nên được những nguồn lực mới và huy động các nguồn lực để làm một số việc. Song không phải lúc nào cũng làm được. Các quyền lực hiện đại dựa trên tri thức. Bản thân học vị cao đã là một sự thuyết phục. Bản thân những người có trình độ cao tự thuyết phục mình, hiểu được những vấn đề được đặt ra và đánh giá được các giải pháp có giá trị đến đâu.

Người ta mới nói về công việc giám đốc của những công ty mà người lãnh đạo tiếp xúc được với người làm công bình thường. Còn đại công ty thì ông chủ làm gì? Tổng giám đốc làm gì? Người lãnh đạo phải giải quyết những vấn đề lớn lao hơn là người ta vẫn tưởng, như thiết lập các mối quan hệ vĩ mô và siêu vĩ mô. Người lãnh đạo là người vừa có kiến thức chuyên môn hiểu biết được những đẳng cấp quyền lực và đưa những người khác vào vị trí chi phối.

Cần phải coi sự hợp tác là sự sống còn, ý thức được điều này và được sự bảo trợ của các quyền lực siêu vĩ mô và vĩ mô.

Phattri.com